6. โภชนปฺปฏิคฺคหณทุติยสิกฺขาปทวณฺณนา

ทุกฺกฏาทิกา สงฺฆาทิเสสปริโยสานา อาปตฺติโย อิมินา สิกฺขาปเทน อุยฺโยชิกาเยว, อิตริสฺสา ปน อาปตฺติเภโท ปฐมสิกฺขาปเทนาติ อาห ‘‘สา เอวํ อุยฺโยชเนนา’’ติอาทิฯ

กุลานุทฺทยตายาติ กุลานุกมฺปกตายฯ

โภชนปฺปฏิคฺคหณทุติยสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

7-13. สญฺจริตฺตาทิสิกฺขาปทวณฺณนา

สตฺตมาทีนิ อุตฺตานตฺถาเนวฯ

สญฺจริตฺตาทิสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

14-17. สงฺฆเภทกาทิสิกฺขาปทวณฺณนา

ภิกฺขุนี สงฺฆํ น ภินฺทตีติ กมฺมํ, อุทฺเทโส จาติ ทฺวีหิ เภโท, โส ตาย สทฺธิํ นตฺถีติ ภิกฺขุนี สงฺฆํ น ภินฺทติฯ น เกวลํ ปริวาสาภาโวเยวาติ อาห ‘‘ฉาทนปจฺจยาปี’’ติอาทิฯ เอตฺถ จ ‘‘ฉาทนปจฺจยาปิ น ทุกฺกฏํ อาปชฺชตี’’ติ ปาโฐ ทฏฺฐพฺโพ, ฉาทนปจฺจยาปิ ทุกฺกฏํ น อาปชฺชตีติ อตฺโถฯ เอวญฺจ กตฺวา –

‘‘อาปชฺชติ ครุกํ สาวเสสํ;

ฉาเทติ อนาทริยํ ปฏิจฺจ;

น ภิกฺขุนี โน จ ผุเสยฺย วชฺชํ;

ปญฺหาเมสา กุสเลหิ จินฺติตา’’ติฯ (ปริ. 481) –

เอตฺถ ภิกฺขุนินิเสโธ อุปปนฺโน โหติฯ เยสุ ปน โปตฺถเกสุ ‘‘ฉาทนปจฺจยา ปน ทุกฺกฏํ อาปชฺชตี’’ติ วินา น-การํ ปาโฐ ทิสฺสติ, โส ปมาทเลโขติ ทฏฺฐพฺพํฯ ตสฺมาติ ยสฺมา ปริวาโส นาม นตฺถิ, ตสฺมาฯ

อตฺตโน สีมํ โสเธตฺวา วิหารสีมาย วาติ วิหาเร พทฺธสีมเมว สนฺธาย วุตฺตํฯ โสเธตุํ อสกฺโกนฺตีหีติ วิหารสีมํ โสเธตุํ อสกฺโกนฺตีหิฯ

มุขมตฺตนิทสฺสนนฺติ ปเวโสปายมตฺตนิทสฺสนํฯ เอตฺถาห – อถ กสฺมา ยถา ภิกฺขุมานตฺตกถาย ‘‘ปริกฺขิตฺตสฺส วิหารสฺส ปริกฺเขปโต, อปริกฺขิตฺตสฺส วิหารสฺส ปริกฺเขปารหฏฺฐานโต ทฺเว เลฑฺฑุปาเต อติกฺกมฺมา’’ติ (กงฺขา. อฏฺฐ. นิคมนวณฺณนา) วุตฺตํ, เอวมวตฺวา ‘‘คามูปจารโต จ ภิกฺขูนํ วิหารูปจารโต จ ทฺเว เลฑฺฑุปาเต อติกฺกมิตฺวา’’ติ อิธ วุตฺตนฺติ? ตตฺร เจเก วทนฺติ ‘‘ภิกฺขูนํ วุตฺตปฺปการํ ปเทสํ อติกฺกมิตฺวา คาเมปิ ตํ กมฺมํ กาตุํ วฏฺฏติ, ภิกฺขุนีนํ ปน คาเม น วฏฺฏติ, ตสฺมา เอวํ วุตฺต’’นฺติฯ อปเร ปน ภณนฺติ ‘‘ภิกฺขูนมฺปิ คาเม น วฏฺฏติ, ภิกฺขุวิหาโร นาม ปุพฺเพเยว คามูปจารํ อติกฺกมิตฺวา ติฏฺฐติ , ตสฺมา คามํ อวตฺวา วิหารูปจารเมว เหฏฺฐา วุตฺตํฯ ภิกฺขุนีนํ ปน วิหาโร คาเมเยว, น พหิ, ตสฺมา คามูปจารญฺจ วิหารูปจารญฺจ อุภยเมเวตฺถ ทสฺสิตํฯ ตสฺมา อุภยตฺถาปิ อตฺถโต นานาตฺถํ นตฺถี’’ติฯ วีมํสิตฺวา ยญฺเจตฺถ ยุชฺชติ, ตํ คเหตพฺพํฯ

ตโต ปฏฺฐายาติ อาโรจิตกาลโต ปฏฺฐายฯ

สงฺฆเภทกาทิสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อิติ กงฺขาวิตรณิยา ปาติโมกฺขวณฺณนาย

วินยตฺถมญฺชูสายํ ลีนตฺถปฺปกาสนิยํ

ภิกฺขุนิปาติโมกฺเข สงฺฆาทิเสสวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

นิสฺสคฺคิยกณฺฑํ

1. ปตฺตวคฺโค